Κλασική περίοδος: Λαξεύσεις κατοικιών σε υψώματα και πλαγιές

 
Οι συνοικίες της Κοίλης και της Μελίτης προστατεύονται το 479/8 π.Χ. από το Θεμιστόκλειο τείχος και παρουσιάζουν μεγάλη οικιστική ανάπτυξη κατά τον 5ο και 4ο αι. π.Χ. Επάνω σε τούτες τις εκτάσεις οι κατοικίες πλεονεκτούσαν: ο βράχος δεν κρατάει σταγόνα νερού. Κατάλοιπα οικιστικών περιοχών είναι σήμερα εμφανή στο μεγάλο πλάτωμα δυτικά του Λόφου της Πνύκας, ενώ διώροφες οικίες έχουν ερευνηθεί βόρεια του ιερού του Πανός στην οδό Αποστόλου Παύλου, αλλά και στην ανατολική πλαγιά του Λόφου των Μουσών (Φιλοπάππου). Πιστεύεται ότι κανένας χώρος που θα μπορούσε να χρησιμεύσει στη δημιουργία κατοικιών δεν έμεινε ανεκμετάλλευτος.

 
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:

Judeich 1931, 124-144· Lauter-Bufe και Lauter 1971, 109-124.
 

Τμήμα διώροφης οικίας των κλασικών χρόνων στην ανατολική πλαγιά του λόφου των Μουσών (Φιλοπάππου), σκαμμένη στον βράχο· γνωστή ως «Φυλακή του Σωκράτους». Φωτογραφία Πέτρου Μωραΐτη (1835?-1905).

(Πηγή: gallica.bnf.fr/Bibliothèque Nationale de France)